Vũ Trọng Phụng toàn tập (Phóng sự)

1. Cạm bẫy người

VII

Xưởng chế tạo khí giới

Ông ấm khẽ gõ ba cái vào cửa, dõng dạc hỏi:

- Ba Mỹ Ký(1)  có nhà đấy không?

Tôi đứng sau ông ấm, chờ. Nhà này là một căn nhà tồi tàn, nhỏ hẹp ở trong ngõ Trung Yên, Hà Nội. Mấy tiếng guốc lộp cộp trong đêm khuya vang lên, cánh cửa hé mở, một cái mặt người ốm ló ra...

- Á ông Nghị ! Rước ông vào nhà...

Người ấy nói đoạn, mở rộng cánh cửa. Bấy giờ tôi mới nhận ra là bác Ba Mỹ Ký, một người trong vòng ba mươi tuổi, thân thể gầy rạc như xác ve, hai vai so lên gần đến mang tai, vừa đứng vừa run trong một tấm chăn bông vải nâu màu đã xám xịt như cái khăn lau trường. Chúng tôi bước vào, bác ta đứng lại đóng cửa kĩ lưỡng, rồi quay vào trải một cái chiếu mới lên bộ giường mộc.

Người Tây Phương, khi đang vận robe de chambre(2)  mà phải tiếp khách lạ là vội lấy quần áo tử tế để thay ngay. Có khách lạ, cũng biết giữ lễ, bác Ba Mỹ Ký cũng thay cái chăn bông nâu đó là robe chambre của bác, xong lấy một chiếc pardessus(3)  kiểu tối... cổ thay vào. Đoạn bác hỏi ông ấm:

- Có việc gì mà... rồng lại đến nhà tôm thế này? Đem ấm nước với cái điếu ra đây, em !

Em đây là một cậu ngồi cắm cổ xuống một cái bàn kê tận phía trong kia, đang lúi húi làm gì, tôi cũng không để ý. Thấy anh gọi, cậu này đứng lên, cầm bộ đồ nước, cái điếu đem ra hỏi anh rằng:

- Thế anh đã tô xong chưa mà để vung vãi ra thế này?

Bác Ba Mỹ Ký đáp:

- Chưa, cứ để nguyên cả cỗ đấy, chốc nữa tao làm.

Từ lúc vào chưa nói câu nào, bây giờ ông ấm mới hỏi:

- Thế nào? Đám xì ở Hàng Kèn vừa rồi có ăn thua gì không?

Bác Ba Mỹ Ký cười:

- Kể cũng ăn thua khá đấy, nhưng vì một nỗi là tạ đông quá, chia năm xẻ bảy đi mất, tôi còn được có bảy đồng.

- Thôi, kinh tế này, thế đã là may...

- Chỉ đủ tiền trả ngót hai chục thang thuốc.

- Thế vẫn chưa khỏi à?

Đến đây, bác Ba nhăn mặt, lắc đầu:

- Chưa! ông lang bảo là ho kinh niên!

Rồi bác sù sụ như một ông lão tám mươi sặc thuốc lào vậy.

Ba Mỹ Ký, cái tên này tôi nghe thấy như là hơi quen, dễ là vì ông ấm đã có nhắc đến, lần đầu mà tôi lại cái nhà ở ngõ hàng Cá với anh Vân, khi ông ta lẩm bẩm nói tới việc phái binh đi phố Hàng Kèn. Bác Ba ta có bộ tóc để dễ đến mấy tháng nay chưa xén, dù ai quých đến đây tất cũng phải biết ngay là một tay bạc bịp đã lũa. Nếu cứ phô cái hình thù ấy mà bịt được mắt mọi người thì thật bác phải là có "thánh cho ăn lộc" mới được, vì người không còn một vẻ gì là sang. Tôi đã lấy làm ngạc nhiên, lại sốt ruột nữa. Vì ông ấm đã nói: "Nào, ta đi thăm xưởng chế tạo khí giới" mà đến đây, tôi vẫn chưa hiểu câu nói ấy có ngụ ý gì...