Peygamber Hz. Muhammed SAV'in Hayatı

* 52 *

Hendek Savaşı:
Daha önce de belirttiğimiz gibi, Allah Resulü (s.a.a), hicretin dördüncü yılında Yahudi Nadiroğulları'nı, anlaşmayı bozmalarından dolayı, Medine'den çıkarmış, mallarının bir kısmına da el koymuştu. Nadiroğulları mecburen Hayber'e göç edip, orada ikamet edecekler veya Şam'a gideceklerdi. Hz. Peygamber'in (s.a.a) inkılâpçı davranışı, iki tarafın da imzalamış olduğu anlaşmaya mutabıktı. Bu durum, Nadiroğulları reislerinin, yeni bir komploya başvurup, Mekke'ye giderek Kureyş'i Muhammed (s.a.a) ile savaşa teşvik etmelerine neden oldu. Şimdi bu gazvenin açıklaması:

Müşrik Arap ve Yahudi güçleri, bu savaşta İslâm'a karşı birleşti. Onlar, güçlü bir askerî birlik teşkil ederek, yaklaşık bir ay Medine'yi muhasara ettiler. Bu gazveye çeşitli hizip ve grupların katıldığından ve Müslümanların düşmanın ilerlemesini önlemek için Medine etrafını kazarak hendekle çevirmelerinden dolayı, hem Ahzab Savaşı, hem de Hendek Gazvesi denmektedir.

Hatırlatmış olduğumuz gibi, bu savaşı körükleyenler, Yahudi Nadiroğulları'nın reisleri ve Nailoğulları'ndan bir gruptu. Nadiroğulları Yahudilerinin Müslümanlardan almış oldukları güçlü darbe ile Medine'yi terk etmeye mecbur edilmiş olmaları ve bir grubun da Hayber'e yerleşmesi, İslâm'ı ortadan kaldırabilmek için, daha dakik bir plân yapmalarına sebep oldu. Gerçekten de öyle bir plân hazırladılar ki, Müslümanları, Arap tarihinde eşi görülmemiş bir durumla ve çeşitli gruplarla yüz yüze getirdi.

Bu plânda, Arapların birçok grupları, Yahudilerden maddî ve iktisâdi destek gördüklerinden, ordu için gerekli her türlü gereç sağlanmıştı. Düzenlenmiş olan plân bundan ibaretti; Sellâm b. Ebil-Hukayk ve Huyeyy b. Ahtab gibi Nadiroğulları'nın reisleri, bir heyet ile Mekke'ye gelerek Kureyş reisleriyle temaslarda bulundular ve onlara şöyle dediler:

"Muhammed sizi ve bizi hedef almış, Kaynuka ve Nadiroğulları Yahudilerini, vatanlarını terk etmeye mecbur etmiştir.
Siz Kureyşliler ayaklanın ve müttefiklerinizden yardım talebinde bulunun. Bizden de (Kurayzaoğulları) Medine girişinde yedi yüz kılıçlı Yahudi bulunmaktadır. Onların hepsi size yardıma koşacaktır. Görünüşte Kurayzaoğulları'nın Muhammed (s.a.a) ile bir savunma anlaşması olsa bile, biz onların bu anlaşmayı görmezden gelmelerini ve size yardım etmelerini sağlayacağız."

Bu sözler, Müslümanlarla savaşmaktan yorulmuş ve bıkmış olan Kureyş reislerini etkiledi. Plânı beğendiler ve bunu uygulamaya hazır olduklarını bildirip, Medine'ye hareket etme vaktini belirlediler.
Savaşı körükleyenler, sevinçle Mekke'den ayrılarak, İslâm'ın büyük düşmanlarından olan Gatafan kabilesiyle görüşmek için Necd'e doğru hareket ettiler. Gatafan kabilesinden, Fezare, Murre ve Eşca'oğulları, zaferden sonra Hayber'in bir yıllık mahsulünün kendilerine ödenmesi şartıyla, onların bu isteğini kabul ettiler; ama bununla da yetinmeyip, Kureyş, müttefiki olan Selimoğulları kabilesiyle, Gatafan da yine müttefiki olan Esedoğullarıyla yazıştılar, onları da bu askerî birliğe katılmaya davet ettiler.

Müttefik kabileler, onların bu davetini kabul ettiler. Belirlenmiş günde bu ahzab (=hizipler, gruplar), bir sel misali Medine'yi kuşatma altına alma ve ele geçirmek amacıyla Arabistan'ın çeşitli mıntıkalarından harekete geçtiler.

Müslümanların İstihbarat Teşkilâtı:
Hz. Peygamber (s.a.a), Medine'de ikamet ettiğinden beri, her zaman, çevresinde olup bitenden iyice haberdar olmak için, eli altındaki görevlileri etrafa gönderirdi. Bu yüzden, görevli haberciler, İslâm'a karşı bir askerî birlik oluşturulduğunu, bu birliklerin belli bir günde Medine'yi muhasara edecekleri haberini verdiler. Hz. Peygamber (s.a.a), Uhud'da elde ettikleri acı tecrübelerden olumlu bir sonuç alabilmek için, hemen savunma amaçlı bir şûra teşkil etti. Bir grup, kale, sur ve yüksek noktaları korumayı, dışarıda savaşmaya tercih ettiler; ama bu plân kesinlikle yeterli değildi; zira Arapların sel misali coşkulu ordusu ve binlerce savaşçı askerin saldırısı, kale ve surları yok edebilir ve Müslümanları ortadan kaldırabilirlerdi. Bu bakımdan onların Medine'ye yaklaşamayacakları bir iş yapılmalıydı.